Tuinbouwsector Zuidoost-Nederland zet samen koers naar een duurzame toekomst

Dinsdag 8 oktober werd het rapport “Toekomstperspectief Tuinbouwketen Limburg+” (TTL+) gepresenteerd aan de belangrijkste partijen in de tuinbouwsector van Zuidoost-Nederland. Het rapport biedt niet alleen een gedetailleerd beeld van de uitdagingen waar de tuinbouwsector voor staat, maar ook van de mogelijkheden om deze sector duurzamer en toekomstbestendig te maken. Een breed scala aan partners heeft verklaard zich gezamenlijk in te gaan zetten voor de uitvoering van de aanbevelingen uit het rapport Dit onder het motto: “En nu doorpakken”.

Jasper Kuntzelaers, gedeputeerde Landbouw van Limburg en tevens voorzitter van de stuurgroep die het rapport heeft opgesteld: “De tuinbouwsector is van groot belang voor Limburg, Noord-Brabant én daarbuiten. Dit vraagt om een duidelijke visie voor de toekomst met kansen voor economische groei, behoud van werkgelegenheid en de ontwikkeling van nieuwe technologieën binnen de sector. Het rapport benadrukt ook dat de sector een belangrijke speler blijft in het realiseren van de energietransitie in de regio. Bovendien zal de samenwerking tussen bedrijven, overheden en kennisinstellingen verder worden versterkt, wat bijdraagt aan het versterken van de internationale positie van de regionale tuinbouw”, aldus Jasper Kuntzelaers.

Verdere ontwikkeling sector
Het rapport “Toekomstperspectief Tuinbouwketen Limburg+” biedt een routekaart voor de verdere ontwikkeling van deze sector, die cruciaal is voor de regionale economie, werkgelegenheid en duurzaamheid. Het plan richt zich op duurzame productiemethoden, technologische innovatie en het versterken van de samenwerking tussen alle ketenpartners. Hierdoor wordt niet alleen een robuustere tuinbouwsector opgebouwd, maar draagt de sector ook bij aan de bredere maatschappelijke opgaven, zoals voedselzekerheid en klimaatneutraliteit.

Vijf pijlers
Het rapport is opgebouwd rond vijf centrale thema’s, die samen de basis vormen voor de uitvoering van de toekomstvisie:

  1. Ondernemerschap en innovatie aanjagen: De samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden moet worden versterkt om het innovatievermogen binnen de sector te vergroten. De oprichting van een “Innovatiemotor” wordt geadviseerd om technologische ontwikkelingen, dataverzameling en sturing binnen de keten te stimuleren.
  2. Verduurzaming en energietransitie: De tuinbouwsector speelt een belangrijke rol in de energietransitie. Het rapport stelt dat verduurzaming van de sector cruciaal is om toekomstbestendig te blijven. Geothermie kan bijvoorbeeld een duurzame energiebron zijn voor de glastuinbouw. Hiervoor moeten echter nog enkele barrières worden weggenomen, zoals onzekerheid over de seismische risico’s.
  3. Toekomstbestendige teeltmethoden: Innovatie is ook nodig op het gebied van teelt. Dit omvat plantgezondheid, waterbeheer, veredeling en gewasbescherming. Een van de concrete voorstellen is de oprichting van een Fieldlab op de Brightlands Campus Greenport Venlo, dat zich richt op plantaardige innovatie en duurzame teeltmethoden.
  4. Herverdeling van fysieke ruimte: De ruimte voor de tuinbouw moet efficiënter worden benut. Het rapport pleit voor een geïntegreerde aanpak waarbij gemeenten, provincies en waterschappen samenwerken om de beschikbare ruimte op de juiste manier in te zetten. Dit betekent dat intensieve teelt op geschikte plekken moet plaatsvinden, zodat elders ruimte kan worden gecreëerd voor extensievere toepassingen.
  5. Arbeidsmarkt en talentontwikkeling: Het rapport stelt dat de sector meer moet doen om aantrekkelijker te worden voor werknemers. Dit betekent dat er meer aandacht moet komen voor talentontwikkeling en aansluiting van onderwijs op de behoeften van de sector. Tegelijkertijd moeten de leefomstandigheden voor arbeidsmigranten worden verbeterd, met geschikte woonruimte en voorzieningen. Het versterken van de integratie van arbeidsmigranten in de lokale gemeenschappen is hierbij een belangrijk aandachtspunt.

Samenwerking voor een duurzame toekomst
De ondertekenaars van de intentieverklaring bevestigen hun gezamenlijke inzet om de aanbevelingen uit het rapport tot uitvoer te brengen. Dit betekent dat er een sterkere samenwerking komt tussen alle ketenpartners, van producenten en verwerkers tot overheden en kennisinstellingen. Greenport Venlo wordt gezien als een belangrijk platform voor deze samenwerking, maar ook de verbinding met Zuidoost-Brabant en omliggende grensregio’s wordt verder versterkt. De ondertekenaars van de intentieverklaring zijn: Provincie Limburg, Gemeenten van Regio Noord-Limburg, Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB), Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO), Rabobank Limburg, Glastuinbouw Nederland, Greenports Nederland, Royal ZON, Glastuindersplatform Zuidoost-Nederland, Brightlands Campus Greenport Venlo, Universiteit Maastricht, Fontys Hogeschool en Greentechlab en de Hogere Agrarische School (HAS) Green Academy.

Een sterk tuinbouwcluster heeft een moderne Greenport nodig in Zuid-Oost Nederland
“Het rapport biedt een duidelijke route naar de toekomst. De uitvoering ervan geeft richting aan de samenwerking tussen alle partijen die zich inzetten voor een sterk tuinbouwsector in Zuidoost-Nederland. De uitdagingen zijn groot, maar de kansen voor een duurzaam en rendabel cluster, zijn even groot. Het is nu aan de sector, samen met de Provincie en de Gemeentes om de volgende stappen te zetten en de ambities waar te maken”,  aldus Jean Aerts, Voorzitter regiobestuur Limburg Glastuinbouw Nederland. “Een sterk tuinbouwcluster heeft een moderne Greenport nodig in Zuid-Oost Nederland.”

Het rapport Toekomstperspectief Tuinbouwketen Limburg+ is onderaan dit bericht te downladen.

Annemie Hermans

Glastuinbouw Nederland - © 2024